Riskli Yapı Tespiti
Riskli Yapı Tespiti
Yıkılma ya da ağır hasar görme ihtimali bulunan binalara riskli yapı denir. Yetkili kuruluşlar tarafından inceleme yapılarak binanın riskli yapı olup olmadığı belirlenir. Teknik verilere dayanan bu incelemeye ise riskli yapı tespiti denir.
Riskli Yapı Tespiti İçin Nasıl Başvurulur?
6306 numaralı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un 3. maddesine göre riskli yapı tespiti için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kurum ve kuruluşlara başvurmak gerekmektedir. Binada oturan gayrimenkul sahiplerinden birinin şahsen veya kanuni temsilcisi aracılığıyla başvuruda bulunması yeterlidir. Başvuru için çoğunluk kararı aranmaz. Riskli yapı tespiti başvurusunda bulunmak için gayrimenkul sahibinin kimlik fotokopisi ve tapunun ibraz edilmesi gerekmektedir.
Riskli yapı olduğu tespit edilen binaların maliklerine tapu müdürlüğü tarafından tebligat gönderilir. Tebligatta şu bilgilendirmelerde bulunulur:
* İlgili yapının riskli yapı sınıfında olduğu ve bu bilginin tapuya şerh edildiği,
* 15 gün içerisinde gayrimenkul sahiplerinin rapora itiraz edebileceği
* İtiraz etmedikleri takdirde ise tebligatı takip eden 60 günden az olmamak üzere kendilerine tanınan sürede binanın yıktırılması gerektiği tebliğ edilir.
Gayrimenkul sahipleri tebligat tarihinden itibaren 15 gün içerisinde itiraz etme hakkına sahiptir. İlgili Çevre ve Şehircilik Müdürlüğüne dilekçe verilerek riskli yapı itirazı yapılır. Riskli yapı itirazı için gereken belgeler şunlardır:
* Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne verilecek dilekçe
* Riskli gayrimenkulün sahibi olduğunu gösteren tapu fotokopisi
* İtiraz eden gayrimenkul sahibinin nüfus cüzdanı fotokopisi
* Tapu müdürlüğü tarafından gönderilen tebligat
Üniversitelerden dört, Çevre ve Şehircilik Bakanlık Teşkilatından üç kişi itirazları inceler. İncelemeler sonucu itiraz kabul edilirse tapu müdürlüğüne bildirimde bulunulur. İtiraz kabul edilmediği takdirde ise riskli yapılar için yıkım kararı verilir.
Yıkım Kararı Nasıl Uygulanır?
Riskli olduğu tespit edilen bina için gayrimenkul sahiplerine 60 gün süre tanınır. 60 gün sonunda binayı yıktırmaları gerektiği tebliğ edilir. Bina bu süre içerisinde yıkılmazsa 30 günden az olmak üzere ek süre tanınır. Bu ek sürenin sonunda bina Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yıkılır.
Yıkımdan sonra kat malikleri tarafından tekrar bina yaptırılabileceği gibi arazi olarak da bırakılabilir. Yeniden bina yapılması ya da arazi olarak bırakılmasına karar verilebilmesi için 3’te 2 çoğunluğun sağlanması gerekir.
Riskli Yapı Tespiti Nedir ve Neden Önemlidir?
Zamanla yıpranan, mühendislik kurallarına uygun inşa edilmeyen veya doğal afetler sonucu hasar gören binalar, hem içinde yaşayanlar hem de çevresi için ciddi tehlike oluşturur. Riskli yapı tespiti, mevcut yapıların can ve mal güvenliğini tehdit edecek düzeyde taşıyıcı sistem zafiyeti taşıyıp taşımadığını belirlemek amacıyla yapılan teknik bir inceleme ve raporlama sürecidir.
Bu tespit; binanın statik durumu, taşıyıcı sistem özellikleri, kullanılan malzemelerin durumu ve genel yapı güvenliği değerlendirilerek yapılır. Özellikle kentsel dönüşüm kapsamında, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun çerçevesinde yapılan riskli yapı tespitleri, devlet destekli dönüşüm süreçlerinin de temelini oluşturur.
Riskli yapı tespiti yalnızca eski binalar için değil, hasar görmüş ya da mühendislik hizmeti almadan inşa edilmiş yapılar için de hayati önemdedir. Bu testler sayesinde olası yıkım ve kayıpların önüne geçilir; yapının güçlendirilmesi veya yenilenmesi için gerekli adımlar zamanında atılır.
Reha Test ve Deney Laboratuvarı gibi yetkili kurumlar tarafından yapılan riskli yapı tespitleri, hem bireylerin hem de şehirlerin geleceğini güvence altına alır. Unutulmamalıdır ki; güvenli bir yaşam, sağlam temellerle başlar.
Sağlam yapılar, kaliteli malzemelerle başlar. Malzemenizin gücü bilimsel verilerle ölçülerek belirlenir.
